บทความ
โทษแห่งโลกธรรม มาในโลกธรรมสูตร
๑๖ มกราคม ๒๕๕๙
ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม ๘ ประการนี้ ย่อมหมุนไปตามโลก โลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรมทั้ง ๘ ประการ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรมทั้ง ๘ เป็นไฉน
ความมีลาภ ความเสื่อมลาภ
ความมียศ ความเสื่อมยศ
มีนินทา ก็มีสรรเสริญ
มีสุข มีทุกข์
ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรมทั้ง ๘ นี้แลย่อมหมุนนำพาสรรพสัตว์ให้วนเวียนจมปลักอยู่ในโลก โลกย่อมทุรนทุราย วุ่นวายเดือดร้อน ด้วยอำนาจของโลกธรรมทั้ง ๘ โลกธรรมเหล่านี้ มีสภาพไม่เที่ยง ไม่คงที่ ไม่แน่นอน มีความเสื่อมความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ประกอบด้วยธรรมอันลามก ๘ ประการ ย่อมไม่เป็นที่รัก ไม่เป็นที่พอใจ ไม่เป็นที่เคารพ ไม่เป็นที่สรรเสริญของเพื่อน บุคคลผู้มีปัญญา ย่อมรู้ชัดเช่นนี้ว่า ธรรมอันลามกทั้ง ๘ นี้ หาได้ย่ำยีจิตของผู้ที่มีสติปัญญาได้ไม่ ผู้มีปัญญานั้น ย่อมขจัดความยินดีทั้งปวงเสียได้ จิตย่อมปราศจากธุลี ไม่เศร้าหมอง เป็นผู้ถึงที่สุดแห่งภพ ปราศจากธุลีเกษม
ลักษณะตัดสินธรรมวินัยนี้ เป็นหลักธรรมที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสสอนแก่พระนางมหาปชาบดีโคตรมี มีอยู่ ๘ ประการ คือ
๑. เป็นไปเพื่อ วิราคะ คือคลายกำหนัด
๒. เป็นไปเพื่อ วิสังโยค เพื่อคลายจากความทุกข์ทั้งปวง
๓. เป็นไปเพื่อ อปจยะ ความไม่พอกพูนกิเลส
๔. เป็นไปเพื่อ อัปปิจฉตา ความมักน้อย
๕. เป็นไปเพื่อ สันตุฏฐี ความสันโดษ
๖. เป็นไปเพื่อ ปวิเวก ความสงัด
๗. เป็นไปเพื่อ วิริยารัมภะ การระดมความเพียร
๘. เป็นไปเพื่อ สุภรตา ความเลี้ยงง่าย
ถ้าไม่เป็นไปตามหลัก ๘ ประการนี้ ก็ถือว่าไม่ใช่ธรรม ไม่ใช่วินัย ไม่ใช่คำสอนของพระพุทธเจ้า
พุทธะอิสระ
