นัจจชาดก
๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๘
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวันวิหาร ทรงปรารภภิกษุผู้มีภัณฑะมากรูปหนึ่ง จึงตรัสพระธรรมเทศนานี้ ด้วยพระคาถาว่า รุทํ มนุญฺญํ ดังนี้.
พระศาสดาตรัสถามภิกษุนั้นว่า ดูก่อนภิกษุ ได้ยินว่า เธอเป็นผู้มีภัณฑะมากจริงหรือ?
ภิกษุนั้นกราบทูลว่า พระเจ้าข้า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ.
พระศาสดาตรัสถามว่า เพราะเหตุไร เธอจึงเป็นผู้มีภัณฑะมาก?
ภิกษุนั้นพอได้ฟังพระดำรัสมีประมาณเท่านี้ ก็โกรธจึงทิ้งผ้านุ่งผ้าห่ม คิดว่า บัดนี้ เราจักเที่ยวไปโดยทำนองนี้แล แล้วได้ยืนเป็นคนเปลือยอยู่ ณ เบื้องพระพักตร์.
คนทั้งหลายพากันกล่าว ตำหนิว่าช่างน่าละอายยิ่งนัก น่าตำหนิ.
ภิกษุนั้นหลบไปจากที่นั้นแหละ แล้วเวียนมาเพื่อความเป็นคนเลว (คือสึก).
ภิกษุทั้งหลายนั่งประชุมกันในโรงธรรมสภา พากันกล่าวโทษของภิกษุนั้นว่า กระทำกรรมเห็นปานนี้ เบื้องพระพักตร์ของพระศาสดา.
พระศาสดาเสด็จมาแล้วตรัสถามว่า ภิกษุทั้งหลาย บัดนี้พวกเธอนั่งสนทนากันเรื่องอะไรหนอ?
ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ก็ชื่อภิกษุนั้นละหิริและโอตตัปปะ (ความละอายชั่วกลัวบาป) เป็นคนเปลือยเหมือนเด็กชาวบ้านในท่ามกลางบริษัท ๔ ณ เบื้องหน้าพระองค์ ผู้อันคนทั้งหลายรังเกียจอยู่ แล้วพากันตำหนิ
ต่อมาภิกษุนั้นจึงเวียนมาเพื่อความเป็นคนเลว เสื่อมจากพระศาสนา ดังนั้น ข้าพระองค์ทั้งหลายจึงนั่งประชุมกัน ด้วยการกล่าวโทษมิใช่คุณของภิกษุนั้น.
พระศาสดาตรัสว่า ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนั้นเสื่อมจากศาสนาคือพระรัตนะ ในบัดนี้เท่านั้นหามิได้ แม้ในกาลก่อนก็เป็นผู้เสื่อมแล้วจากอิตถีรัตนะเหมือนกัน.
แล้วทรงนำเรื่องที่เกิดขึ้นในอดีตมาตรัสว่า
ในอดีตกาล ครั้งปฐมกัป สัตว์ ๔ เท้าทั้งหลายได้ตั้งราชสีห์ให้เป็นราชา พวกปลาตั้งปลาอานนท์ให้เป็นราชา พวกนกได้ตั้งสุวรรณหงส์ให้เป็นราชา.
ก็ธิดาของพระยาสุวรรณหงส์นั้นนั่นแล เป็นลูกหงส์มีรูปงาม พระยาสุวรรณหงส์นั้นได้ให้พรแก่ธิดานั้น. ธิดานั้นขอ (เลือก) สามีตามชอบใจของตน. พระยาหงส์ให้พรแก่ธิดานั้น แล้วให้นกทั้งปวงในป่าหิมพานต์ประชุมกัน. หมู่นกนานาชนิดมีหงส์และนกยูงเป็นต้นมาพร้อมกันแล้ว ประชุมกันที่ลานพื้นหินใหญ่แห่งหนึ่ง. พระยาหงส์เรียกธิดามาว่า เจ้าจงมาเลือกเอาสามีตามชอบใจของตนเถิด
ธิดาหงส์นั้นตรวจดูหมู่นก ได้เห็นนกยูงมีคอดังสีแก้วมณี มีหางงามวิจิตร จึงบอกว่า นกนี้จงเป็นสามีของดิฉัน.
หมู่นกทั้งหลายจึงเข้าไปหานกยูงแล้วพูดว่า ท่านนกยูงผู้สหาย ราชธิดานี้ เมื่อจะพอใจสามี ในท่ามกลางพวกนกมีประมาณเท่านี้ ได้ยังความพอใจให้เกิดขึ้นในท่าน.
นกยูงนั้นจึงคิดว่า แม้วันนี้ พวกนกทั้งหลายก็ยังไม่เห็นกำลังของเราก่อน จึงทำลายหิริโอตตัปปะ เพราะความดีใจยิ่งนัก. เบื้องต้น ได้เหยียดปีกออกเริ่มจะรำแพนในท่ามกลางนกหมู่ใหญ่ ได้เป็นผู้รำแพน (อย่างเต็มที่) ไม่มีเงื่อนงำปิดบังไว้เลย.
พระยาสุวรรณหงส์ละอายกล่าวว่า นกยูงนี้ไม่มีหิริอันมีสมุฏฐานตั้งขึ้นภายในเลย โอตตัปปะอันมีสมุฏฐานตั้งขึ้นในภายนอกจะมีได้อย่างไร เราจักไม่ให้ธิดาของเราแก่นกยูงนั้นผู้ทำลายหิริโอตตัปปะ.
แล้วกล่าวคาถานี้ ในท่ามกลางหมู่นก ว่า
เสียงของท่านก็เพราะ หลังของท่านก็งาม คอของท่านก็เปรียบดังสีแก้วไพฑูรย์ และหางของท่านก็ยาวตั้งวา เราจะไม่ให้ลูกสาวของเราแก่ท่าน เพราะการรำแพนหาง.
นกยูงไม่ได้ธิดาหงส์ ก็ละอายจึงบินหนีไป. ฝ่ายพระยาหงส์ก็ไปยังที่อยู่ของตน นั่นแล.
พระศาสดาตรัสว่า ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ภิกษุนี้ทำลายหิริโอตตัปปะ แล้วเสื่อมจากศาสนาคือรัตนะ ในบัดนี้เท่านั้นหามิได้ แม้ในกาลก่อนก็เป็นผู้เสื่อมแล้วแม้จากรัตนะคือหญิง เหมือนกัน.
พระองค์ ครั้นทรงนำพระธรรมเทศนานี้มาแล้ว จึงทรงสืบอนุสนธิ ประชุมชาดกว่า
นกยูงในครั้งนั้น ได้เป็น ภิกขุผู้มีภัณฑะมาก
ส่วนพระยาหงส์ในครั้งนั้น ได้เป็น เราตถาคต แล.
พุทธะอิสระ
——————————————–
อ่านย้อนหลัง : https://www.facebook.com/buddha.isara/posts/pfbid02UYGS7PAroRzXvRuhWG2WDEr7mYxVCQ7HcjiWUVGMLdiffMRBySJDxHFnnwtt9Si4l
——————————————–
Naccha Jataka (a story of the former birth of the Gautama Buddha)
February 5, 2025
While residing at the Jetavana monastery, the Buddha preached this sermon, referring to a monk who had a lot of belongings, with the Rudham manuññaṃ verses as follows:
The Buddha asked the monk, “Monk, is it true that you have a lot of belongings?”
The monk replied, “Yes, sir.”
The Buddha asked, “Why do you have a lot of belongings?”
Hearing this statement, the monk became angry, threw off his robes, and thought, “Now I will wander around like this.” He stood naked in front of the Buddha.
People criticized him, saying, “How shameful and blameworthy this monk is.”
The man left and reverted to the lower state of a layman.
Gathering in the Dhamma hall, monks blamed that monk for doing such an embarrassing thing in front of the Buddha.
The Buddha arrived and asked, “Monks, what are you talking about?”
The monks replied, “Venerable sir, that monk is such a shameless person, naked like a village boy among the four classes of Buddhist disciples and in front of you. People despised and criticized him.
Later, that monk relapsed to the lower state and lost his faith. As such, we are blaming him.”
The Buddha said, “Monks, this is not the only loss his shamelessness has caused him. In bygone days, he lost a jewel of a wife just as now he has lost the jewel of the faith.”
Then the Buddha told a story of that monk’s past birth:
In the first cycle of the world’s history, the quadrupeds chose the lion as their king. The fishes chose the monster-fish Ananda as their king. All the birds chose a golden mallard as their king.
The daughter of King Golden Mallard was a beautiful swan. King Golden Mallard granted her a blessing. She asked to choose her husband. King Golden Mallard granted her the blessing and had all the birds in the Himalayas Forest assemble. The flock of birds, including swans and peacocks, gathered on a great plateau of bare rock. The king swan called to his daughter, “Come, choose a husband as you please.”
As she reviewed the crowd of birds, she saw a peacock with a neck of jeweled sheen and a tail of varied hues. She said, “Be my husband.”
The flock of birds went to the peacock and said, “My fellow peacock, this princess, among all these birds, has chosen you to be her husband.”
The peacock thought, “Today, the birds have not yet seen my strength.” In defiance of all decency, the peacock spread his wings and began to dance, and in dancing, he fully exposed himself.
Filled with shame, King Golden Mallard said, “This fellow has neither modesty within his heart nor decency in his outward behavior. I certainly will not give my daughter to this shameless peacock.”
Then, King Golden Mallard uttered this verse among the birds:
Your voice is pleasing. Your back is beautiful. Your neck is like the colors of a cat’s eye chrysoberyl. Your tail is a meter long. I will not give my daughter to you because of your tail-spreading.”
The peacock, losing the swan princess, was ashamed and flew away. King Golden Mallard went to his abode.
The Buddha said, “His breach of modesty caused him to lose the jewel of faith, not only now; even in the past, he had lost even the jewel of a woman.”
After delivering this sermon, the Buddha identified the Birth by saying:
The peacock at that time became this monk with many belongings.
The swan king at that time became me.
Buddha Isara
——————————————–
Previous article : https://www.facebook.com/buddha.isara/posts/pfbid02UYGS7PAroRzXvRuhWG2WDEr7mYxVCQ7HcjiWUVGMLdiffMRBySJDxHFnnwtt9Si4l
